چرا خرخر می کنیم؟

خرخر پدیده نسبتا شایعی است که یک چهارم آقایان بالای 50 سال به درجاتی از خرخر مبتلا هستند. معمولا این میزان در خانم ها اندکی کمتر از آقایان است. هر عاملی که موجب تنگی مسیر هوایی از بینی تا حلق شود باعث ایجاد خرخر می شود  .

خواب به دو مرحله سبک و عمیق تقسیم می شود. در طی خواب عمیق، عضلات بدن شل می شود و به همین دلیل در این مرحله، خرخر روی می دهد  .

خواب عمیق برای آرامش فرد و استراحت بدن اهمیت اساسی دارد. بنابراین افرادی که خرخر می کنند، خواب خوبی در طول شب نخواهند داشت و روز بعد نیز خواب آلود هستند  . این افراد معمولا از سردرد رنج می برند و ممکن است در محل کارشان عملکرد خوبی نداشته باشند و از نظر شغلی با مشکلاتی مواجه شوند و حتی ممکن است در حین رانندگی دچار تصادف شوند  .

انواع خرخر

خرخر را می توان به دو دسته خرخر عادتی و خرخر همراه با وقفه تنفسی تقسیم کرد  . در خرخر عادتی، فرد فقط خرخر می کند و مشکل دیگری ندارد. در صورتی که خرخر غیر عادتی، با وقفه تنفسی همراه است. معمولا اگر خرخر عادتی طول بکشد و درمان نشود، بعد از مدتی به وقفه تنفسی هنگام خواب منتهی می شود  .

وقفه تنفسی چیست؟   

وقفه تنفسی در اثر بسته شدن راه های هوایی رخ می دهد. در وقفه تنفسی، بدن برای رفع مانع (بسته شدن راه های هوایی) ناچار است مرتبا لحظات کوتاهی بیدار شود و لذا مبتلایان به آن، در طول روز رنج می برند و خواب آلود هستند. معمولا خرخر کردن نزد افراد مبتلا به وقفه تنفسی، سال های متمادی ادامه دارد  .

دو علامت خرخر کردن و خواب آلودگی روزانه، ‌بهترین نشانگر برای تشخیص وقفه تنفسی هستند

دلایلی که موجب بروز وقفه تنفسی می شوند، ارتباط زیادی با تنگ شدن راه گلو در حین خواب دارند. لذا هر عاملی که موجب تنگ شدن گلو بیشتر از حد طبیعی شود ( مانند بزرگ شدن لوزه ها و یا عقب رفتن آرواره پایین) منجر به بسته شدن راه های هوایی خواهد شد. همچنین وقتی بینی بسته باشد، در هنگام عمل دم در قسمت تحتانی گلو، فشار باعث تنگی می شود . یکی از مهم ترین عوامل ایجاد تنگی گلو، احتمالا چاقی بدن و کلفتی گردن می باشد. چربی اضافی در ناحیه گردن،‌ گلو را از خارج فشار می دهد، خصوصا وقتی که ماهیچه های گلو در اثر خواب شل تر شده باشند  .

مکانیسم ایجاد خرخر

در فرد سالمی که خرخر نمی کند، به هنگام دم فشار منفی از ریه به حلق و حنجره اعمال می شود. فشار منفی هوا را از محیط به داخل کشیده و از طریق بینی و حلق به ریه می رساند. به هنگام بازدم فشار مثبت داخل ریه، هوا را وادار می کند که از همین مسیر وارده به بیرون برگردد  .

فشار منفی ایجاد شده به هنگام دم به تمام مسیر هوایی اعمال می شود اما به علت قوام مناسب و استحکامی که ساختارهوایی دارد این فشار منفی نمی تواند راه هوایی را به داخل کشیده و آن را تنگ نماید. اگر به هر دلیلی این قوام کم شود و یا اگر فشار منفی که از طریق ریه به راه هوایی اعمال می شود افزایش پیدا کند، راه هوایی تنگ می شود. این فشار مکشی باعث به ارتعاش در آمدن مسیر هوایی به خصوص نسوج نرم حلق می شود، یعنی زبان کوچک، لوزه ها و کام نرم به ارتعاش در آمده و باعث ایجاد صدای خرخر می شوند  .

عوامل ایجاد کننده خرخر

هر عاملی که موجب تنگی مسیر هوایی از بینی تا حلق شود باعث ایجاد خرخر می شود  . این عوامل عبارتند از  :

* انسداد بینی: علل انسداد بینی  عبارتند از بزرگ شدن شاخک های بینی، انحراف تیغه بینی، وجود جسم خارجی ، پولیپ بینی و تورم مخاط داخل بینی در اثر حساسیت یا عفونت مزمن سینوس. این ها عواملی هستند که فضای داخلی بینی را تنگ می کنند.

* بزرگی لوزه ها : این امر بیشتر در کودکان دیده می شود.

* چاقی : چاقی باعث می شود که میزان چربی گردن بیشتر شود و در نتیجه وزن آن افزایش یابد. در این افراد به دلیل فشاری که به راه هوایی اعمال می شود، راه هوایی تنگ می شود.

* بزرگ بودن زبان : مشکلات تیروئیدی مثل کم کاری تیروئید موجب بزرگی زبان و در نتیجه تنگ تر شدن راه هوایی می شود.

*مصرف داروهای شل کننده مثل خواب آورها که با مکانیسم شل کردن و کم کردن قوام عضلات حلق باعث افزایش خرخر می شوند.

* استعمال دخانیات از جمله سیگار و مصرف الکل.

منبع: تبیان